Olimpiada Młodzieży im. Ireny Półtorak
Od czwartku w Sosnowcu trwa XXIV Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży w piłce nożnej kobiet uchodząca także za mistrzostwa Polski kadr wojewódzkich U-16. Mistrzostwa noszą imię zmarłej w 2013 roku Ireny Półtorak. Warto przypomnieć kim była ta najbardziej oddana i zasłużona dla polskiego futbolu kobiecego działaczka.
Życiorys Ireny Półtorak
Niemal
całe życie poświęciła piłce nożnej – najpierw budując pierwszą
profesjonalną żeńską drużynę Czarnych Sosnowiec, a potem pracując z
reprezentacją Polski.
Urodziła się 17 listopada 1933 roku w
Wildnie na terenie powiatu lipnowskiego. Naukę rozpoczęła w Szkole
Podstawowej nr 1 w Lipnie, czyli dzisiejszym Publicznym Gimnazjum Nr 1
im. Noblistów Polskich.
Jej dzieciństwo przypadło na pierwsze
bardzo trudne lata powojenne. Szybko rozpoczęła pracę zarobkową w
Powiatowej Radzie Związków Zawodowych. Okres ten owocował częstymi, być
może nawet zbyt częstymi, kontaktami z ludzkimi problemami. Jednak to
właśnie wtedy młoda Irena odkryła w sobie ducha prawdziwego społecznika.
Jeszcze
wtedy niewiele wskazywało, że swoją przyszłość zwiąże ze sportem, a już
nic nie zapowiadało, że wybór padnie na piłkę nożną, oczywistą domenę
mężczyzn. Priorytetem dla niej, jak i dla wielu innych kobiet była wtedy
praca. Za nią wyjechała nawet aż na Śląsk, gdzie została zatrudniona w
Sosnowieckiej Odlewni Staliwa „SOSTAL”.
Zrządzenie losu sprawiło,
że przy odlewni działał Wielosekcyjny Górniczy Klub Sportowy „Czarni”
Sosnowiec. W 1962 roku Irena podjęła w nim drugą pracę, oczywiście
społecznie. Szybko została członkiem zarządu Czarnych. W 1968 roku
objęła opieką sekcję tenisa stołowego, a cztery lata później została
kierownikiem drużyny trampkarzy.
Aż w końcu nadszedł 1974 rok i
mistrzostwa świata w RFN, które męska reprezentacja Polski zakończyła na
trzecim miejscu. Na fali tego sukcesu Irena Półtorak zorganizowała 20
września tego samego roku spotkanie założycielskie żeńskiej sekcji
futbolowej Czarnych. Zjawiło się 84 pań, których akces stał się
podwaliną kobiecego piłki kopanej w Polsce.
Powołany wtedy zespół był
pierwszą żeńską drużyną w Polsce, a Irena Półtorak została jej
pierwszym kierownikiem. Funkcję tę pełniła aż do 1991 roku, czyniąc
drużynę Czarnych najbardziej utytułowaną w kraju.
Ale na tym nie
koniec. W międzyczasie, dzięki jej uporowi, powstała też profesjonalna
kobieca liga. Obok Czarnych zainaugurowały ją jeszcze zespoły: Korony
Kraków, Garbarni Kraków, Karolinki Jaworzyny Śląskiej, Waltera Radom,
Ireny Wrocław, Telpoda Kraków oraz Polamy Warszawa. Pierwsze krajowe
mistrzostwo Czarne zdobywały w sezonie 1979/80, ale potem wygrywały
jeszcze jedenaście razy. Do tego jedenastokrotnie zdobywały Puchar
Polski.
Pani Irena miała także wydatny wpływ przy tworzeniu
żeńskiej reprezentacji kraju i organizacji jej pierwszego oficjalnego
meczu. Do pamiętnego spotkania doszło w 1981 roku na Sycylii, gdzie
Polski zmierzyły się z Włoszkami. Niestety, w debiucie nasze piłkarki
przegrały 3:0.
Oczywiście jej przygoda z kadrą seniorek była równie
długa i owocna, jak ta z klubową drużyną Czarnych. Była kierowniczką
reprezentacji, a przez 20 lat jej kadencji Polki rozegrały 78
oficjalnych meczy międzypaństwowych.
Przez wiele lat pełniła też
funkcję sekretarza Wydziału Piłkarstwa Kobiecego Polskiego Związku Piłki
Nożnej. Ale i to nie koniec. Po tym jak oficjalnie zakończyła przygodę z
kadrą seniorek, pracowała jeszcze z żeńskimi kadrami młodzieżowymi.
Ostatnią, którą się opiekowała była kadra młodzieżowa do lat
siedemnastu, przy której działała niemal do swojej śmierci. Szykowała
nawet jej zgrupowanie przed II rundą eliminacji Mistrzostw Europy w 2013
roku.
W 2009 roku, jako jedyna kobieta w Polsce, została
uhonorowana Diamentową Odznaką, czyli najwyższym odznaczeniem centrali
Polskiego Związku Piłki Nożnej.
W 2011 roku odebrała nagrodę „Trenerka roku”, którą, za całokształt pracy z kobietami, przyznała jej Komisja Sportu Kobiet PKOl.
Zmarła
5 stycznia 2013 roku w Sosnowcu, gdzie też została pochowana.
Wspominający ją dr Władysław Szyngier, trener kobiecej reprezentacji
Polski w latach 1991-98 i kierownik katedry piłki nożnej w AWF Katowice
mówił wtedy: „To była najbardziej oddana i zasłużona dla polskiego
futbolu kobiecego działaczka. Jej śmierć to wielka strata dla kobiecego
futbolu.”
28 września 2013 roku w jej rodzinnym Lipnie odsłonięto
tablicę poświęconą jej pamięci, czym włodarze miasta oddali hołd swojej
utytułowanej mieszkance.
Środowisko piłkarskich działaczy zgodnie mianuje ją nieformalnym tytułem matki kobiecej piłki w Polsce.